Op een drukbezochte persconferentie trachtte Buma/Stemra dinsdag helderheid te verschaffen over zijn nieuwe tarieven voor online gebruik van muziek, maar slaagde daar maar niet echt in.
© ANP
De bijeenkomst op het hoofdkantoor in Hoofddorp volgde op de publicatie, afgelopen donderdag, van een folder waarin de organisatie nieuwe tarieven (PDF) presenteerde voor het gebruik van muziek op internet. Buma/Stemra vertegenwoordigt zo’n 17 duizend Nederlandse componisten, tekstschrijvers en muziekuitgevers, en incasseert voor zijn leden een vergoeding voor gebruik van hun werk. Dat doet het in Nederland ook voor nog eens zo’n twee miljoen buitenlandse rechthebbenden.
In de donderdag verschenen folder vermeldde de organisatie onder andere een tarief voor het embedden van muziek op websites, bijvoorbeeld in de vorm van een YouTube-filmpje van een videoclip.
Voor maximaal zes van zulke filmpjes moeten eigenaren van websites 130 euro per jaar afdragen. Wie meer gebruikt, moet ook meer betalen.
Weblogs
Buma/Stemra maakt daarbij formeel geen onderscheid tussen commercieel en niet-commercieel gebruik: ook een weblogger die met zijn online dagboek geen geld verdient, moet een vergoeding betalen voor de licentie.
De rechtenorganisatie herhaalde dinsdag niet van plan te zijn om “op particulieren te gaan jagen” maar “als je auteursrechtelijk beschermd materiaal gebruikt, moet je daar toestemming voor hebben en ook voor betalen,” aldus directeur Cees Vervoord. Buma/Stemra zoekt internet geautomatiseerd af naar muziek van zijn leden, en onderzoekt dan of de eigenaar van een website een factuur toegestuurd krijgt, en tegen welk tarief. Particulieren krijgen eerst een brief met het aanbod het materiaal te verwijderen, en hoeven in dat geval niet te betalen.
Afspraken
Maar webloggers die dergelijke verrassingen willen voorkomen, zullen straks zelf moeten nagaan of voor een geëmbed filmpje een vergoeding is verschuldigd. Daarvoor moeten ze achterhalen of Buma/Stemra de rechten van bijvoorbeeld de componist beheert, en vervolgens controleren of Buma/Stemra niet al iets heeft geregeld met het platform waarvan zij gebruikmaken, zoals Hyves of YouTube. Buma/Stemra probeert namelijk afspraken te maken met blogplatformen zoals Hyves of Blogger, en met videosites als YouTube. Die zouden een vergoeding aan de rechtenorganisatie moeten betalen, zodat hun niet-commerciële gebruikers zelf geen factuur hoeven te vrezen. Bij commercieel gebruik, bijvoorbeeld op een site met advertenties, moeten internetters wel zelf betalen.
Praktijk
Toch nam Buma/Stemra daarmee lang niet alle onduidelijkheid weg: hoewel de nieuwe tarieven op 1 januari van kracht zouden moeten worden, is van die afspraken met Hyves en YouTube op dit moment nog helemaal geen sprake. In de praktijk weten webloggers dus niet waar ze aan toe zijn. Met YouTube verwachtte directeur juridische zaken Cees van Rij nog dit jaar tot zaken te komen. Eigenaar Google van de videosite, reageert: “Wij spreken regelmatig met rechtenorganisaties als Buma Stemra in heel Europa, maar we hebben verder niets specifieks te melden.”
Hyves
Volgens oprichter Raymond Spanjar houdt Hyves vast aan haar huidige beleid. “Er is in het verleden wel contact geweest met Buma/Stemra,” zegt hij. “Maar wat ons betreft verandert er niets.” “Wij kunnen niet pro-actief controleren of materiaal op Hyves met een licentie is gepost, daarvoor is de site te groot. Maar als rechthebbenden met klachten contact opnemen, wordt het gewraakte materiaal verwijderd,” licht Spanjar de huidige procedure toe.
Kritiek
De kritiek op de plannen van Buma/Stemra neemt ondertussen toe. Zo stelde digitale-burgerrechtenbeweging Bits of Freedom (BoF) vrijdag in allerijl een open brief (PDF) op van vijf kantjes, waarin BoF betoogt dat muzikanten juist belang hebben bij het embedden van hun werk: dat zorgt er voor dat hun composities een groot publiek bereiken. Ook heeft BoF twijfels bij de juridische basis voor de plannen. De organisatie had de brief dinsdag in Hoofddorp willen aanbieden, maar mocht van Buma/Stemra tijdens de persconferentie niet naar binnen. Het tijdschrift Computer Idee startte een petitie tegen de plannen op zijn website, en ook verschillende particulieren verzamelen digitale handtekeningen.
Kamervragen
Vrijdag stelde het CDA al kamervragen over de nieuwe tarieven, bevreesd dat ouders gepeperde rekeningen zouden ontvangen voor de Hyves-activiteiten van hun kroost, en dinsdag deed GroenLinks hetzelfde. Die partij is bang dat het plan “het voor veel muzikanten moeilijker maakt om hun muziek en optredens onder de aandacht te brengen van (potentiële) fans”, en zal “leiden tot onzekerheid bij websitebeheerders, willekeur en rechtsongelijkheid”.
Juridisch
Ook plaatst de partij vraagtekens bij de juridische houdbaarheid van de plannen: het staat in de huidige jurisprudentie nog lang niet vast dat embedden een vorm van openbaarmaking is waarvoor een aparte licentie nodig is.
Dat erkende ook Van Rij: “Wij denken dat het juridisch klopt, maar het is kan zijn dat een rechter daar anders over denkt.” Hij wilde niet zeggen wat er gebeurt als dat inderdaad zo blijkt te zijn.
Bron NU.nl/Wieland van Dijk
